Nieuwsbrief 8

vrijdag 22 februari 2019

Van de voorzitter.

Aan tafel bij minister Koolmees

In zijn brief aan de Tweede Kamer over de vernieuwing van het pensioenstelsel heeft minister Koolmees in de laatste alinea gezegd, dat hij met de verschillende partijen in gesprekken input wil krijgen. Reacties op zijn in de brief verwerkte gedachten over de vernieuwing van het pensioenstelsel na het mislukken van het overleg tussen vakbonden, werkgevers en overheid. Voor de verzending van de brief heeft hij met een vertegenwoordiging van de senioren en jongeren op 22 januari aan tafel gezeten en na het verzenden van de Kamerbrief wederom op 19 februari. Omdat er dan meer onderzoek nieuws te verwachten is, spreken de delegatie en de minister elkaar op 4 april opnieuw.

Tijdens het gesprek van 19 februari liet de minister zich vervangen door de directeur generaal Gert Jan Buitendijk, omdat hij door griep was geveld. Het was een open gesprek waarin alle ruimte was om vragen te stellen en antwoorden te geven op de 10 punten uit de brief van de minister. Onze reactie was voorbereid door de pensioencommissie van KNVG en NVOG, waaraan ook actief wordt meegewerkt door deskundigen van de ANBO en de KBO-PCOB.

Door de ambtenaren werd gemeld dat de Kamerbrief van de minister (aan de Tweede Kamer beloofd na het mislukken van de pensioenonderhandelingen) uit gegaan is van het regeerakkoord en niet van de al bijna bereikte resultaten, omdat het ministerie onzeker is over de vraag of de vakbonden mogelijk terug zouden kunnen komen op wat al bereikt was en dat in dat geval de Kamerbrief een verkeerde basis zou hebben. Minister Koolmees en het ministerie gaan er echter vanuit, dat wat al bereikt was ook wat hen betreft verder zou kunnen worden uitgewerkt in nadere onderhandelingen.

De minister heeft de commissie parameters (deskundigen onder leiding van ex-minister Dijsselbloem) gevraagd om op basis van de ontwikkelingen na te gaan hoe de rekenrente er voor de komende tijd uit zou moeten zien. Nadrukkelijk binnen de kaders van het huidige financiële toetsingskader. Dat laatste houdt in dat de commissie geen uitbreiding heeft gekregen om na te denken over een mogelijk betere rekenrente in een vernieuwd stelsel. De minister blijft overigens vasthouden aan het belang van de risicovrije rente als basis voor de toekomstbestendigheid van het stelsel. Wij hebben nogmaals aangegeven, dat deze ooit in het leven opgeroepen rekenmethode een politieke invalshoek heeft en gebaseerd is op het oude idee, dat een zekere uitkering een zeer voorzichtige berekening van de verplichtingen met zich meebrengt, terwijl de werkelijkheid van alle dag juist aangeeft, dat het gebruiken van die risicovrije rente onzekerheid geeft. Ook gezegd, dat heel veel deskundigen, maar ook Europa, van oordeel zijn, dat een vernieuwing van het stelsel juist ruimte geeft voor andere en betere rekenregels. En als dat zo is, hoe komt het dan dat de minister zo halsstarrig blijft vastzitten aan die risicovrije rente?

We hebben nog een argument ingebracht. De minister erkent dat er een onbalans is tussen het berekenen van de te betalen premie en het berekenen van de verplichtingen (wat de pensioenfondsen in kas moeten hebben om later te kunnen uitbetalen) en dat daaraan wat moet worden gedaan. Hij worstelt echter met het feit dat er weinig tot geen vertrouwen meer is in de overheid en langzamerhand ook niet meer in het stelsel. Zowel bij gepensioneerden als bij jongeren, zij het om van elkaar verschillende redenen. Bij de vernieuwing van het stelsel zou hij graag ook het vertrouwen willen herstellen. Van onze kant hebben wij erop gewezen, dat het vertrouwen nooit zal kunnen herstellen als de minister vast blijft houden aan ooit ingenomen standpunten over de rekenrente (welk rendement heb je echt nodig?), zonder bereid te zijn deskundigen te vragen naar wat zij adviseren ten aanzien van verstandige rekenregels bij een vernieuwd stelsel.  Als de minister de bereidheid niet heeft open te staan voor wat deskundigen daarover zeggen, dan zal het resultaat zijn een duidelijk politieke keuze zonder een fatsoenlijke onderbouwing. Waarmee het vertrouwen beslist niet terugkomt. De ambtenaren zullen onze argumentatie en de suggestie van de inzet van deskundigen met de minister bespreken.

Wij hebben aangegeven, dat we blij zijn dat de minister van oordeel is dat ook organisaties van senioren en jongeren input moeten kunnen leveren aan zijn tafel en dat de minister op relevante momenten ons daarbij actief betrekt en dan ook serieus naar ons luistert, maar dat wij ook een rol willen spelen aan de onderhandelingstafel zelf als die (mogelijk na de verkiezingsdatum van 20 maart) weer van start gaat. Of zo’n onderhandelingstafel er komt is afhankelijk van wat er aan onderzoeksresultaten komen en de reactie daarop van vooral de vakbonden. Het gaat bijvoorbeeld om de vraag wat de consequenties zullen zijn als de zogenoemde één op één relatie in de AOW ‘met elkaar gemiddeld een jaar ouder worden en dan ook een jaar later met pensioen’ en de vraag wat te doen met de uitvallers voor de pensioengerechtigde leeftijd bij zware beroepen.

In het anderhalf uur durende gesprek van 19 februari hebben we nog een aantal punten, aangereikt door de pensioencommissie, besproken. Weliswaar meer van technische aard, maar wel belangrijk. Daarop komen we in het volgende gesprek van 4 april terug.

Aan de gesprekken met de minister nemen deel:

Jan R. de Jong (senioren FNV en CNV-senioren)
Manon Vanderkaa (KBO-PCOB)
Willem Reijn (ANBO)
Jaap van der Spek (KNVG, NVOG en NOOM)

Vertegenwoordiging jongeren van CNV (coördinator Semih Eski), FNV en VCP

 

Verscherpt toezicht op afgifte rijbewijzen.

Eind januari stuurden NVOG en KNVG een brief naar Den Haag waarin werd gevraagd om maatregelen te treffen tegen de grote achterstand in de afgifte van rijbewijzen bij het CBR. Dinsdag ontvingen wij een reactie van het CBR waarin wordt gezegd dat men 75-plussers meer voorlichting wil geven over het verlengen van hun rijbewijs.

Bovendien werd vandaag bekend dat minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat bij het CBR verscherpt toezicht gaat toepassen vanwege de grote achterstanden bij het verstrekken en verlengen van rijbewijzen. Lees hier het artikel hierover van RTV Utrecht.

Wilt u uitgebreidere informatie lezen over de maatregelen die het CBR neemt om de ouderen te helpen bij het verlengen van hun rijbewijs, dan klik u hier.

 

Herinnering extra Algemene Vergadering.

Heeft uw vereniging zich al opgegeven voor de extra Algemene Vergadering op vrijdag 15 maart a.s.? Tijdens deze bijeenkomst verzamelt het bestuur graag uw reacties op de concept afspraken voor de beoogde fusie van NVOG en KNVG. Als achtergrondinformatie kan het adviesrapport van de fusiecommissie worden gebruikt. Als basis voor de bespreking dienen de op 4 februari aan de verenigingen toegezonden documenten. Eventueel sturen we u desgevraagd de stukken nogmaals toe.

U kunt zich voor deze belangrijke beraadslaging tot 6 maart a.s. per e-mail aanmelden bij Belinda Koops, secretariaat NVOG nvog@gepensioneerden.nl, onder vermelding van de namen van maximaal drie afgevaardigden van uw vereniging.

 

NVOG en KNVG gaan de ether in.

De werkgroep seniorenactie (de gezamenlijke seniorenorganisaties) heeft na de debatmanifestatie van 19 november besloten om, in verband met beschikbare tijd en energie van mensen, nog een drietal activiteiten op te pakken. Dat gebeurt naast de voortdurende diplomatie aan de pensioentafels en in de maatschappelijke en politieke pensioennetwerken. De bedoeling is om langs de zijlijn druk uit te oefenen op de diplomatieke weg, maar wel zo dat het de diplomatieke weg niet in de wielen rijdt.

Momenteel wordt een overzicht gemaakt van wat de politieke partijen in hun programma’s en hun uitingen de laatste maanden hebben gezegd over de pensioenen en welke daarvan wel of niet passen in de toetsingscriteria van organisaties van senioren en gepensioneerden. De eerste resultaten zijn niet hoopgevend, in die zin dat de politieke partijen (op enkele uitzonderingen na) zich nauwelijks uitlaten over voor pensioenen belangrijke onderwerpen. Als ze dat doen is het vaak in vaagheden. De pensioencommissie gaat het nu verder uitwerken om te kijken wat we er (onder meer publicitair) mee kunnen doen.

Woensdagavond gaan Joep Schouten (KNVG) en Jaap van der Spek (NVOG) in overleg met Tuur Elzinga, de pensioenbestuurder van het FNV. Eén van de onderwerpen is de vraag of we mee gaan doen met de manifestatie op 18 maart. Voorwaarden zijn wel dat we een ‘eigen podium’ moeten krijgen en dat we het inhoudelijk eens kunnen zijn met wat er gebracht wordt. Dat laatste is belangrijk omdat sommige standpunten van de vakbonden niet in overeenstemming zijn met en in het belang van gepensioneerden. Een voorbeeld daarvan is het bevriezen van de AOW-leeftijdsgrens op 66 jaar. Wij zijn het wel eens met een vertraging en het loslaten van de één op één relatie ‘een jaar ouder worden en dan ook een jaar later met pensioen’, maar bevriezing betekent dat ook de pensioenfondsen de koppeling zullen maken, waardoor er meer geld uit de pensioenpotten nodig is voor pensioenuitkeringen op een vroeger moment en dat daardoor de indexeringen nog weer verder worden uitgesteld, dan wel kortingen dichterbij komen.

Tenslotte is besloten om drie weken radiocommercials (spotjes) uit te zenden vanaf eind volgende week op NPO Radio 1, 4 en 5. Het bestuur heeft daarmee ingestemd, maar wel met de opmerking dat we daarna de effecten moeten evalueren. Naast het uitoefenen van druk op overheid en pensioenonderhandelaars, gaat het er ook om hoorbaar te maken (voor alle gepensioneerden, maar vooral ook voor onze eigen achterban) dat we veel energie steken in de belangenbehartiging, in dit geval op het terrein van de pensioenen. Het voornemen is om in april/mei, als de onderhandeling mogelijk weer op gang zijn gekomen, met een tweede serie te komen, wat meer op de inhoud gericht. We gaan dus de ether in!

 

Pact voor de Ouderenzorg.

Nationale Coalitie en lokale coalities tegen eenzaamheid

Op 12 februari 2019 vond in den Haag een bijeenkomst plaats over programmaonderdeel ”Eén tegen Eenzaamheid” van het Pact voor de ouderenzorg.

Uiteraard was hierbij ook NVOG/KNVG vertegenwoordigd.

Doelstellingen van het programmaonderdeel zijn:

  1. Eenzaamheid signaleren en bespreekbaar maken.
  2. Eenzaamheid doorberekenen duurzaam aanpakken.

Eenzaamheid: eenzaam word je niet zomaar!

Oorzaken zijn o.a.: verweduwing, verlies van gezondheid, armoede, verhuizing, verlies van mobiliteit, verlies van naasten, institutionalisering, langer thuis wonen etc. Eenzaamheid is divers, en dit komt niet alleen voor bij ouderen maar zeker ook bij jongeren!

Om iets te doen aan eenzaamheid worden vanuit de overheid tal van initiatieven opgestart. Dat is landelijk, maar de echte oplossingen moeten worden geïnitieerd in dorpen en steden, en dan vooral in de wijken. Daarvoor is door het ministerie van VWS een zogenoemd aanjaagteam aangesteld om te activeren dat gemeenten lokale coalities gaat smeden om gemeentelijk of per wijk dit probleem, dat steeds groter wordt, aan te pakken en oplossingen te vinden. Daar professionals dat niet alleen kunnen zal zeker een beroep moeten worden gedaan op de (jonge) senioren in de gemeente die hierbij kunnen helpen. De inzet van vrijwilligers zal moeten worden geactiveerd! Vandaar de oprichting van, naast een Nationale coalitie, lokale coalities van samenwerkende organisaties in de gemeente.

Nationale Coalitie tegen Eenzaamheid

NVOG en KNVG hebben zich aangesloten bij de Nationale Coalitie tegen Eenzaamheid. Wij hebben de volgende verklaring ondertekent:

“Ik zie dat eenzaamheid iets is waar wij alleen met zijn allen iets aan kunnen en moeten doen. Daarom zet ik mij samen met het ministerie van VWS en andere organisaties in voor het verminderen van eenzaamheid onder ouderen. Ik wil me daartoe in ieder geval de komende twee jaar inzetten als deelnemer aan de Nationale Coalitie tegen Eenzaamheid en neem daarom deel aan verdiepingsmeetings om mijn organisatie te (laten) inspireren en het landelijk netwerk mee vorm te geven. Ik stimuleer mijn (lokale) vestigingen in het land om deel te nemen aan de lokale coalities tegen eenzaamheid en betrek ouderen, hun familie of buurtbewoners bij mijn aanpak”

“Door deel uit te maken van een netwerk uit allerlei sectoren word ik toegerust met kennis en kunde en ben ik onderdeel van een krachtige beweging die landelijk en lokaal het verschil maakt om eenzaamheid te verminderen”

ANWB project AutoMaatje

Als uitvloeisel van onze inzet om eenzaamheid te bestrijden hebben wij met de ANWB afgesproken om het project “AutoMaatje” te promoten. Meer hierover op de Themadag die NVOG en KNVG op 27 maart 2019 organiseren.

 

Nieuwsbrief 7

vrijdag 15 februari 2019

Koepelvoorzitters: “Voor de zomer tóch een pensioenakkoord”.

Als de verhoging van de AOW-leeftijd voor bepaalde tijd minder snel wordt doorgevoerd, is er een mogelijkheid voor een nieuw pensioenakkoord. Ouderen en jongeren kunnen met deze aanpak in de virulente discussie over pensioenen nader tot elkaar komen.

Een verdere uitleg van deze opvatting en andere inzichten betreffende de aanpak voor een pensioenakkoord van de voorzitters van NVOG en KNVG leest U hier in het artikel uit De Telegraaf van gisteren.

Wonen en/voor ouderen.

Ouderenzorg staat bij dit kabinet stevig in de aandacht door verschillende programma’s en actieplannen. Het programma Langer Thuis, onderdeel van het Pact voor de ouderenzorg waarbij het de bedoeling is dat ouderen in de thuissituatie de juiste zorg krijgen, is hier een goed voorbeeld van. Ook staat in 2019 vanuit de overheid een nieuwe campagne op stapel die wordt gericht op de waarde van het ouder worden.

Zorgverzekeraars Nederland (ZN) stelt in een brief aan de Tweede Kamer dat 40.000 ouderenhuishoudens wonen in een woning die niet geschikt is voor hun persoonlijke situatie. ZN maakt zich zorgen over die omstandigheden.

Maatschappelijke organisaties, seniorenorganisaties en zorgverzekeraars stellen dat goede ouderenzorg staat en valt met passende woonruimte en reden is om aandacht te vragen voor woonzorg in aanloop naar het Tweede Kamerdebat wat donderdag 14-2 2019 heeft plaatsgevonden. Goede ouderenzorg heeft alles te maken met passende woonruimte en dat is vaak een andere vorm van wonen.

Een passende woning is vaak reden om te willen verhuizen. Een gewoon woonhuis is veelal niet geschikt voor ouderen en is vaak ook niet voldoende geschikt te maken. Het percentage ouderen dat behoefte heeft aan een andere woonvorm dan de eigen, al dan niet aangepaste, woning neemt toe. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) uit 2015.

Uit onderzoek van de seniorenorganisatie KBO-PCOB blijkt dat slechts vier van de tien woningen van senioren is aangepast voor zorg. De meeste aanpassingen zijn gedaan in de badkamer, zoals beugels en een lage instap voor bad of douche, en in het toilet. Maar liefst één op de vijf senioren geeft zijn woning daarom een onvoldoende rapportcijfer voor de geschiktheid betreffende wonen in de toekomst.

In een peiling over de woonwensen van 60-plussers kwam naar voren dat een kwart van de 60-plussers op dit moment zou willen verhuizen en 10% denkt aan verhuizen op een later moment. Dat is samen 35% van de ondervraagde groep.Twintig procent laat weten niet te willen verhuizen. De overige 55% zegt open te staan voor verhuizen mits de nieuwe woning zelfstandigheid, gelijkgestemdheid,  privacy en vrijheid biedt. De grootste behoefte gaat richting een vorm van gemeenschappelijk wonen.

Wat het team wonen van de commissie Zorg van NVOG/KNVG betreft kan daar veiligheid en het voorkomen van eenzaamheid aan worden toegevoegd. Immers, beide laatste aandachtspunten spelen voor veel ouderen een belangrijke rol.

Al met al zitten veel haken en ogen aan het passend en gewenst wonen voor ouderen. Dat verdient dus de volle aandacht en ook wij zullen daar waar mogelijk aandacht voor de woonsituatie en alles daaromheen van ouderen vragen.

Wanneer het gewenste wonen door ouderen geen of onvoldoende invulling krijgt, zal de druk op het wonen in een verpleeghuis toenemen. Op dit moment is de verpleeghuiszorg niet voorbereid op een toename van bewoners met een aandoening of een beperking, aldus de Patiëntenfederatie Nederland.

Het is tijd voor een dwingende opdracht aan gemeenten om aan de slag te gaan met wonen, wijken en welzijn voor ouderen “De 164 miljoen euro die de Minister van Volksgezondheid hiervoor uittrekt is mooi, maar dit zet geen zoden aan de dijk zonder goede medewerking van gemeenten.

Wonen voor ouderen krijgt ook grote aandacht op de Themadag die woensdag 27 maart door NVOG/KNVG wordt georganiseerd.

Team Wonen commissie Zorg, Welzijn en Wonen van NVOG/KNVG.

Nieuwsbrief 6

vrijdag 8 februari 2019

Raad van Ouderen adviseert minister van VWS.

De Raad van Ouderen, waarin Joost Bos zitting heeft vanuit NVOG en KNVG, heeft op verzoek van minister Hugo de Jonge zijn eerste officiële advies uitgebracht. Het onderwerp is de in het regeerakkoord afgesproken campagne “Herwaardering van ouderen”.

De minister had de volgende vraag neergelegd:

“Hoe geven we zo goed mogelijk invulling aan de campagne herwaardering van ouderen? In het regeerakkoord is opgenomen dat er een campagne herwaardering van ouderen komt. Hoe zorgen wij ervoor dat niet alleen de kwetsbaarheid van ouderen wordt gezien? Ouderen passen op kleinkinderen, doen vrijwilligerswerk, zetten zich in voor de samenleving. Hoe zorgen wij ervoor dat die kant ook wordt gezien? En hoe zorgen wij ervoor dat ouderen (en hun omgeving) zich voorbereiden op het ouder worden?

De 5 adviezen

  1. Het imago van de ouderen: worden ouderen nu gezien als “warm en wijs” of zijn ze incompetent en fysiek kwetsbaar? De Raad van Ouderen (RvO) adviseert om in de campagne onderzoeksrapporten te betrekken die inzicht geven in de ontwikkeling van het imago en de gevolgen ervan. Op die manier kan vastgesteld worden welk beeld verbeterd moet worden.
  2. Diversiteit binnen de groep 65-plussers: er zijn grote verschillen tussen groepen mensen. Denk aan de vitale ouderen en aan de groep ouderen die zich in een kwetsbare situatie bevinden. Dat kwetsbare kan op verschillende terreinen zijn. Het advies van de RvO is om in de campagne nadrukkelijk aandacht te besteden aan de diversiteit.
  3. Het zelfbeeld van de ouderen: hoe denken ouderen over zichzelf en hoe waarderen zij het ouder worden? Vitale ouderen weten om te gaan met de beperkingen van het ouder worden en beschikken over voldoende veerkracht om te gaan met verdriet. Daarom adviseert de RvO om aandacht te besteden aan het zelfbeeld van de ouderen.
  4. Een volwaardige levensfase: dat is ouder worden. De oudere moet zich zo goed mogelijk voorbereiden op een fase waarin op een prettige manier ouder worden het uitgangspunt is. Met alle obstakels die daarbij horen. De RvO adviseert om het ouder worden als een volwaardige (ontwikkelings)fase te zien.
  5. De naam van de campagne: Herwaardering van ouderen kan naar de mening van de RvO beter worden vervangen door “waardig ouder worden” of “wat wil je later worden”.

Bij de verdere voorbereiding van de campagne worden leden van de Raad van Ouderen betrokken.

In een bijlage bij het advies heeft de Raad van Ouderen 10 aandachtspunten benoemd. Deze aandachtspunten zijn breder dan alleen voor de adviesaanvraag. Het gaat bijvoorbeeld ook over voorbereiden op het ouder worden, digitale vaardigheden en het levenseinde.

Het volledige advies, inclusief de aandachtspunten, kunt u hier downloaden en vind u op onze website onder het thema Zorg, Welzijn en Wonen in “Publicaties”.

Uiteraard volgen wij wat de minister met dit advies gaat doen.

 

Nieuwsbrief AGE Platform Europe

AGE Platform Europe is een Europees netwerk van non-profit organisaties van en voor 50-plussers, dat tot doel heeft de stem en de belangen van de 200 miljoen burgers in deze leeftijdscategorie in de Europese Unie te bevorderen.

Het op EU en international niveau verdedigen van de rechten en belangen van ouderen en het bewaken van het sociaal-economisch beleid van de Europese Unie zijn twee van de belangrijkste doelen van het netwerk. NVOG is bij AGE Platform Europe aangesloten en wordt vertegenwoordigd door mevrouw Regine Matthijsen, voorzitter van de NVOG werkgroep internationale zaken. Sinds het najaar van 2018 is zij namens ons land lid van het bestuur van Age Platform Europe.

De AGE’s nieuwsbrief dekking (in het Engels) geeft een overzicht van het AGE werk en van het recente EU en internationale nieuws op maandelijkse basis. U kunt er ook voorbeelden van zgn. “good practices”, een selectie van de komende evenementen en projectoproepen vinden. De nieuwsbrief februari kan men hier lezen.

 

Nieuwsbrief 5

maandag 4 februari 2019

NVOG en KNVG kritisch over 10-puntenplan minister Koolmees.

Als reactie op de brief van minister Koolmees aan de Tweede Kamer van afgelopen vrijdag, waarin hij aangeeft dat hij nu zelf door gaat met het aanpassen van het pensioenstelsel, hebben KNVG en NVOG gisteren een persbericht uitgegeven.

Volgens beide koepels worden in het door de minister opgestelde 10-puntenplan wegens het ontbreken van een breed draagvlak (ouderen- en jongerenorganisaties worden niet in het overleg worden betrokken) geen prioriteiten gesteld die nodig zijn om tot een voor alle betrokken partijen rechtvaardig vernieuwd pensioenstelsel te komen. U kunt het persbericht hier lezen.

Het persbericht is ook gestuurd aan de ministeries van SZW en van Financiën, de Pensioen Federatie, SER, DNB, FNV en CNV.

 

Nieuwsbrief 4

vrijdag 1 februari 2019

Stagnatie bij verlenging rijbewijzen CBR

Uit onze lid-organisaties krijgen wij steeds vaker melding dat het CBR (Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen) achterloopt bij de afgifte van nieuwe (lees: verlengde) rijbewijzen, waardoor mensen niet op tijd over een geldig rijbewijs kunnen beschikken. Het probleem bij het CBR lijkt te zitten in de verwerking van de gezondheidsverklaring, die een grote groep mensen, waaronder ouderen, moet indienen om hun rijbewijs verlengd te krijgen.

Over dit onderwerp verscheen vorige week een artikel in de Volkskrant waarin overigens staat de het CBR erkent dat er een achterstand in de afgifte is. Ook het Dagblad van het Noorden wijdde er onlangs een artikel aan.

NVOG en KNVG hebben deze week een brief gestuurd naar minister Kajsa Ollongren van BZK (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) waarin de ongerustheid onder ouderen wordt gesignaleerd en waarin wordt gevraagd welke maatregel zij gaat nemen om de achterstand in de afgifte van rijbewijzen op te lossen. Een kopie van de brief is gestuurd aan de directie van het CBR. U kunt de brief aan de minister hier lezen.

 

Bericht van de Rijksoverheid: Kabinet werkt verder aan nieuw pensioenstelsel

Hervorming van het pensioenstelsel is noodzakelijk. Daarom wordt de komende maanden verder gewerkt aan een nieuw pensioenstelsel. Dat moet robuuster en persoonlijker zijn en ook beter passen bij de moderne arbeidsmarkt.  Om geen tijd te verliezen gaat minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid alvast aan de slag om noodzakelijke aanpassingen te doen. Hij staat daarbij open voor suggesties van bonden, werkgevers, pensioenuitvoerders en toezichthouders.
Lees meer

Nieuwsbrief 3

Nieuwsbrief 3

vrijdag 25 januari 2019

 

Nibud koopkrachtberekeningen voor 2019.

Een hogere energierekening, een hogere zorgpremie en een verhoging van de btw. Iedereen krijgt te maken met hogere uitgaven en toch hebben we in 2019 meer te besteden dan in 2018. Dit blijkt uit de nieuwste koopkrachtberekeningen van het Nibud. Het Nibud heeft alle veranderingen in de huishoudportemonnee voor 2019 in kaart gebracht en ziet koopkrachtveranderingen van -0,8% tot +2,7%.

100 voorbeeldhuishoudens. 

(Bekijk hier het overzicht Koopkrachtveranderingen voor 2019)

Van de 100 voorbeeldhuishoudens gaan er slechts 4 iets op achteruit. Alle andere huishoudens hebben dit jaar meer te besteden dan afgelopen jaar. Het Nibud waarschuwt echter wel dat veel huishoudens daar nauwelijks iets van zullen merken, omdat het geen grote stijgingen zijn.

In tegenstelling tot voorgaande jaren gaan nu ook vrijwel alle gepensioneerden met een aanvullend pensioen erop vooruit. Voor sommige gepensioneerden met een aanvullend pensioen is de stijging forser dan voor anderen. Zij hebben met name meer profijt van de gestegen ouderenkorting.

Prepensioen.

Eén van de vier huishoudtypen die een koopkrachtdaling meemaken, betreft een alleenstaande met een prepensioenuitkering (jonger dan de AOW-leeftijd). Dit huishoudtype ondervindt nadeel van het achterwege blijven van de indexatie van de pensioenen en profiteert niet van de stijging van de AOW of de ouderenkorting, omdat daar (nog) geen recht op is.

Prijsstijgingen.

Bij deze nieuwste koopkrachtberekeningen heeft het Nibud gerekend met een inflatiecijfer van 2,4%. Het Nibud geeft aan, dat veel consumenten moeilijk kunnen geloven dat ze erop vooruitgaan. De hogere uitgaven zoals de gestegen zorgpremie en de hogere energierekening zijn sneller zichtbaar dan de inkomensstijgingen die deze hogere uitgaven compenseren.

Het Nibud heeft zijn Koopkrachtberekenaar aangepast.

Koopkrachtcijfers laten zien hoeveel iemand gemiddeld te besteden heeft in vergelijking met het afgelopen jaar. Het Nibud berekent hoeveel het inkomen stijgt of daalt en haalt daar de gemiddelde uitgaven weer van af. Het Nibud benadrukt dat het om gemiddelden gaat en dat iedereen zelf op een rij kan zetten hoe de inkomsten en uitgaven voor hem of haar persoonlijk wijzigen. Om consumenten daarbij te ondersteunen heeft het Nibud de Koopkrachtberekenaar aangepast. Deze vernieuwde internettool laat zien hoe het inkomen en de uitgaven veranderen.

 

Overheid stelt 90 miljoen ter beschikking voor stimulering voor digitale zorg thuis!

Om de inzet van e-health bij zorg in de thuissituatie te stimuleren, stelt het kabinet de komende jaren 90 miljoen euro als subsidie ter beschikking. Aanbieders van zorg en ondersteuning kunnen dit voorjaar samen met inkopers plannen voor de subsidieregeling indienen.

E-health maakt, volgens het kabinet, dat zorg en ondersteuning beter en effectiever verleend kan worden. Ook worden zorgmedewerkers ontlast. E-health geeft daarnaast ouderen of chronisch zieken en hun mantelzorgers meer regie en meer bewegingsvrijheid. Ook verbetert e-health de kwaliteit van leven bij langer thuis wonen. Om deze redenen zet minister De Jonge (VWS) in het programma Langer Thuis in op grootschaliger gebruik van e-health. Daarbij valt te denken aan val-sensoren, elektronische sleuteloplossingen, wondverzorging op afstand, communicatieplatforms tussen professionals onderling en de cliënt, leefstijlmonitoring, maar ook technologie die een mantelzorger in staat stelt op afstand in de gaten te houden hoe het met zijn naaste gaat.

Barrières.

Ondanks de toegevoegde waarde en de toename van het aantal innovatieve toepassingen, stuiten ouderen, professionals, aanbieders van ondersteuning en zorg en inkopers op praktische barrières bij de inzet van e-health. Ouderen en professionals hebben soms training nodig om te leren hoe met e-health applicaties om te gaan. Ook moeten werkprocessen en inkoopcontracten aangepast worden. Met deze subsidieregeling wil het kabinet gebruikers helpen deze barrières te slechten. In het kader van deze regeling komt er de komende drie jaar jaarlijks 30 miljoen euro beschikbaar. Vanuit de regeling kunnen een kleine 300 initiatieven bekostigd worden, zo schat het kabinet. Aanbieders van Wmo-ondersteuning, Zvw- of Wlz- zorg thuis kunnen samen met één (of meer) inkopers van ondersteuning en zorg een aanvraag indienen. Vanaf 1 maart 2019 staat de regeling open voor aanvragers.

Dit is een goede zaak voor de leden van de lid-organisaties die E-Health ondersteuning thuis nodig hebben!

 

Koolmees wil geen tussenoplossingen voor pensioenkortingen.

Minister Wouter Koolmees van Sociale Zaken voelt niets voor noodverbanden om pensioenkortingen in de metaalsector te voorkomen. Dat zegt hij in reactie op de oproep van de twee sectorpensioenfondsen om in te grijpen. ‘Discussie over aanpassing van de rekenrente of hersteltermijnen is niet heel zinvol’, zei de D66’er donderdag. ‘Het moet gaan over een toekomstbestendig stelsel.’

Behalve de fondsbesturen komen ook de vakbonden in het geweer. Ze dreigen met stakingen. Voor 18 maart — twee dagen voor de Statenverkiezingen — staat een landelijke actiedag gepland

Pensioenakkoord

Koolmees wil niet vooruitlopen op een brief die hij heeft beloofd nog deze maand naar de Tweede Kamer te sturen. Daarin zal hij oplossingsrichtingen schetsen die in het gunstigste geval de onderhandelingen over een nieuw pensioenakkoord vlot kunnen trekken. Die strandden in november toen de bonden wegliepen van de onderhandelingstafel.

Op dat moment lag het aanbod van het kabinet op tafel om pensioenfondsen die niet de vereiste dekkingsgraad van 104% halen, niet te dwingen tot kortingen. Maar dat was volgens Koolmees ‘in de brede context van een brede stelselherziening’. ‘Je kunt niet aan één knopje draaien van de korting of de rente’, zei de minister er donderdag over. Volgens hem is er bovendien nog genoeg tijd om een uitweg te vinden. Het meetmoment voor de dekkingsgraad ligt op 31 december. ‘Dat is nog bijna twaalf maanden weg. Al mijn inzet is erop gericht om het voor die tijd voor elkaar te krijgen. We waren er in november heel dichtbij.’ Koolmees verwacht overigens geen geheel nieuwe inzichten meer in de pensioendiscussie. ‘Alle varianten zijn al verkend en doorgerekend. Maar welke accenten ik daarbinnen legt, komt in de brief te staan’.

Oliemannetje Asscher

Anders dan Koolmees vindt Lodewijk Asscher dat de tijd dringt. De PvdA-voorman roept het kabinet op om zo snel mogelijk de onderhandelingen met de polder te hervatten. ‘Na het klappen van het pensioenakkoord heeft het kabinet niets meer ondernomen,’ zei hij. De minister moet niet tot na de Statenverkiezingen wachten. Nu er kortingen dreigen voor miljoenen Nederlanders is langer talmen ‘onverantwoord’.

De PvdA-leider werpt zich op als mogelijk oliemannetje om de gesprekken in goede banen te leiden. ‘Als het zou helpen, ben ik bereid aan te schuiven.’ Bij de mislukte onderhandelingen vorig jaar waren de linkse partijen slechts op de achtergrond aanwezig.

Voorwaarde is wel volgens Asscher dat het kabinet met een beter bod komt. Zo dringen de bonden en de linkse partijen aan op een minder snelle stijging van de AOW-leeftijd en de mogelijkheid voor mensen in zware beroepen om eerder te kunnen stoppen met werken.

Daar liepen de vorige onderhandelingen ook al op stuk. Het kabinet onderkent dat de AOW-leeftijd minder snel omhoog moet, maar zegt dat dit zo veel geld gaat kosten, dat een beslissing erover moet wachten tot een volgende formatie. De bonden en oppositie bestempelen dat als onzin. ‘Het is een kwestie van politieke wil. Het geld is er,’ aldus Asscher donderdag.

VVD: ‘Positief signaal’

‘Ik ben blij dat de heer Asscher zijn verantwoordelijkheid laat zien en dat hij vindt dat het probleem moet worden opgelost’, reageert Koolmees. Het kabinet is op zoek naar een breed draagvlak, ook in de Tweede Kamer. ‘Een pensioenakkoord moet meer dan één kabinet meegaan.’

Over het aanbod van de PvdA-leider om aan te schuiven bij de onderhandelingen houdt Koolmees zich op de vlakte. ‘De focus is eerst op de brief aan de Kamer.’

Coalitiepartij VVD vindt het signaal van Asscher ‘heel positief’. Maar, zegt Tweede Kamerlid Roald van der Linde: ‘Ik moet nog wel zien wat hij dan meebrengt.’

Bron: Het Financieele Dagblad vrijdag 25 januari 2019

 

SER Themabrief.

De Sociaal-Economische Raad heeft de eerste Themabrief Pensioenen en AOW van dit jaar gepubliceerd. U klikt hier om de themabrief te lezen.

 

LO nieuwsbrief NVOG

Themadag Zorg.

NVOG en KNVG organiseren woensdag 27 maart a.s. voor de bij hun aangesloten ledenverenigingen een themadag over de ontwikkelingen op het gebied van Zorg, Welzijn en Wonen voor ouderen. Deze dag wordt gehouden in het Reünie- en Congrescentrum “Kumpulan” op landgoed Bronbeek in Arnhem. Het doel van deze dag is het opdoen van kennis en inspiratie om binnen en vanuit uw vereniging met het thema zorg verder aan de slag te gaan. U wordt hierbij van harte uitgenodigd om deze interessante dag bij te wonen.

In het ochtendgedeelte behandelen drie sprekers elk vanuit hun eigen perspectief een onderwerp uit de zorg en in de middagsessie kunt u aan de hand van een tiental stellingen discussiëren met een aantal forumleden  Voorafgaand aan de forumdiscussie zal een wethouder van een grote gemeente vertellen over de inrichting van het sociale domein en zal een vertegenwoordiger van een van onze lid-organisaties vertellen wat zij voor hun leden op sociaal gebied doen.

U kunt zich tot 20 februari voor deze dag opgeven door een mail te sturen aan themadagzorg@gepensioneerden.nl. Vermeld in deze mail a.u.b. de namen van de personen die namens uw vereniging komen en zijn/haar e-mailadres (voor het versturen van het definitieve programma begin maart).

Klik hier voor de uitnodiging zoals die eerder deze week door het secretariaat van NVOG aan de lid-organisaties is verstuurd.

 

Nieuwsbrief 2

Nieuwsbrief 2

vrijdag 18 januari 2019

“Zorgpact” wordt actieprogramma “Werken in de zorg”.

In 2015 werd in het kader van het advies over Zorg in 2030 het ZORGPACT (niet te verwarren met het Pact voor de ouderenzorg!) opgericht om Regionaal en Nationaal het onderwijs voor zorgmedewerkers te hervormen. Doekle Terpstra nam hierover de leiding op zich.

Thans kan worden gezegd dat de verschillende programma’s hierover hebben geleid tot regionale samenwerkingen van zorgopleidingen en zorguitvoerders en er sprake is van een cultuuromslag in zorg en welzijn. Er is grote steun voor meer samen investeren in opleidingen van huidige en toekomstige zorg professionals.

Het werk om dit verder voor elkaar te krijgen wordt nu voortgezet in een actieprogramma: Werken in de Zorg wat onlangs werd geïntroduceerd. Dat richt zich niet alleen op het doel meer mensen (jongeren en herintreders!) te laten kiezen voor een opleiding en baan in de zorg op diverse niveaus, maar ook het voor samenwerking tussen de opleidingen en de praktijk in de zorg. Doekle Terpstra heeft ook de leiding van dit programma op zich genomen.

Uiteraard is dit een goede zaak voor ons senioren want wij willen ook goede zorg krijgen door goed opgeleide zorgmedewerkers als wij dit nodig hebben.

Betalen met contant geld moet mogelijk blijven.

Dinsdag 15 januari heeft in de Tweede Kamer een debat plaatsgevonden over het gebruik van contant geld in de samenleving. Voorafgaand aan de vergadering stuurde de Consumentenbond een mail naar de sprekers op het debat waarin nog eens duidelijk gesteld werd dat consumenten altijd moeten kunnen kiezen op welke manier zij betalen. De seniorenorganisaties, waaronder NVOG, KBO-PCOB en NOOM staan volledig achter de inhoud van dat bericht. (zie ook het standpunt MOB over contant geld).

Onze vertegenwoordiger in het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer de heer Cees van Tiggelen stuurde ter ondersteuning van de inhoud van bovengenoemde mail een aanvullende opmerking aan de Kamerleden waarin hij erop wees dat voor wat betreft de in de mail genoemde passage over bepaalde apotheken die van plan zijn geen contant geld meer te accepteren, dit met name (bepaalde groepen) ouderen zou treffen. Ouderen gebruiken naar verhouding de meeste medicijnen en vaak moet er worden bijbetaald. Veel van deze ouderen betalen liever contant. De seniorenorganisaties vinden dat de mogelijkheid om cash te betalen moet blijven.

Tijdens het debat werd een vijftal moties ingediend. Daarover zal aanstaande dinsdag in de Kamer worden gestemd. Het complete verslag van het debat (inclusief de ingediende moties) kunt u hier lezen.

Nieuwsbrief 53

Nieuwsbrief 53

zaterdag 22 december 2018

Voortgangsinformatie fusieproces

Proces

Zoals op de laatste ledenvergadering gemeld, heeft de fusiecommissie zijn eindrapport afgeleverd. Vorige week woensdag heeft het bestuur van NVOG op advies van de twee voorzitters voorstellen geformuleerd voor de bespreking en de uiteindelijke besluitvorming in de organisatie. Het bestuur van KNVG heeft zich afgelopen woensdag over de voorstellen gebogen. De bestuurlijke reacties van de voorstellen van KNVG en NVOG zijn vanmorgen door de twee voorzitters besproken in het bijzijn van de voorzitter van de fusiecommissie. Die voorstellen worden nu wat bijgesteld en daarna gaan ze naar de voorzitters van de platforms, die daarover 16 januari met elkaar en met het bestuur zullen spreken. Vervolgens worden de stukken gereed gemaakt voor de besprekingen in de achterban om vervolgens 15 maart te worden besproken (KNVG 23 maart) in een extra ingelaste ledenvergadering.

Daarna worden de reacties van de twee ledenvergaderingen verwerkt en in de besturen besproken. Tenslotte worden de documenten tijdig naar de lidorganisaties gestuurd, zodat er op de ledenvergadering van 22 mei besluiten kunnen worden genomen. Bij de KNVG is dat op 6 juni.

Die besluiten worden omgezet in statuten en huishoudelijk reglement, er wordt een begroting voor de nieuwe organisatie opgesteld en de financiële afwikkeling (halfjaarrapport) van de ‘oude’ organisaties vindt plaats, zodat op 26 juni (als het gaat zoals we hopen) de constituerende vergadering van de nieuwe organisatie plaats kan vinden. Dan wordt ook het interim bestuur omgezet in het nieuwe bestuur.

Inhoud

Hoewel de bespreking met de platformvoorzitters (ter voorbereiding van de brede bespreking in de organisatie) op 16 januari plaats vindt, kunnen we nu wel een paar belangrijke punten noemen, maar meer details komen na de 16de januari.

Voorgesteld wordt om te kiezen voor een bestuur van 7 personen, waarvoor de fusiecommissie de profielen heeft geadviseerd. In het bestuur zijn opgenomen een vertegenwoordiger van de FASv en van de KBO-Brabant. Verder zal worden worden naar mensen die de continuïteit vorm kunnen geven en naar wat nieuw bloed. Een eerste inventarisatie van wie waarvoor geschikt is en wie van de oude bestuursleden bereid is in het nieuwe bestuur te zitten, zal worden gedaan door een informateur. Dat geldt ook de positie van de nieuwe voorzitter.

In beginsel blijven de organisatiestructuren van nu ook in de nieuwe organisatie bestaan, te weten de platforms en de regio’s. De huidige adviescommissies eveneens, waarbij ook de lijnen tussen bestuur en adviescommissie vergelijkbaar zijn met de huidige.

Onderwerpen als verenigingslocatie, meer professionele ondersteuning, benodigd vermogen (voor de afwikkeling van bijzondere gebeurtenissen) en contributie lijken in goede voorstellen te zijn verwerkt, maar willen we eerst met de platformvoorzitters bespreken. Eén element van de voorstellen kunnen we er wel uithalen, de contributie zal niet meer gestaffeld worden en het bedrag per achterliggend lid zal lager zijn dan nu bij NVOG het geval is. Verder zullen KNVG en NVOG gelijk bijdragen aan het voor de nieuwe vereniging noodzakelijke vermogen (voorzieningen/reserve).

Zoals gezegd, nadat we op 16 januari met de platformvoorzitters hebben gesproken, zullen we zo snel mogelijk daarna de voorstellen aan de lidorganisaties ter discussie voorleggen. In de verwachting dat we in de extra ledenvergadering van maart (na discussie) de reacties kunnen inventariseren. De definitieve besluitvorming vindt pas plaats op de reguliere ledenvergadering van 22 mei.

We hopen de lidorganisaties zo in het komende halfjaar bij het proces te betrekken, dat de uiteindelijke resultaten breed gedragen zullen zijn. Mag dat onze nieuwjaarswens zijn.

Namens het bestuur,

Jaap van der Spek

 

Evaluatie Debatmanifestatie Pensioenen

Afgelopen maandag kwam de werkgroep debatmanifestatie bij elkaar voor een terugblik op de 19 november georganiseerde bijeenkomst in de Utrechtse Jaarbeurs. De algemene indruk was dat we met deze actie hebben aangetoond goed te kunnen samenwerken. Qua organisatie is het evenement goed verlopen en hebben we ons als samenwerkende seniorenorganisaties duidelijk op de kaart gezet. Hopelijk heeft nu ook de politiek begrepen dat op het terrein van pensioenen beter naar de ouderen moet worden geluisterd. De kosten van de manifestatie zijn ruimschoots binnen het gestelde budget gebleven en zullen naar rato worden verdeeld over de vijf organisaties die voor de manifestatie een bedrag ter beschikking hebben gesteld. Dat zijn KNVG, NVOG, FNV Senioren, CNV Senioren en KBO-PCOB.

Vervolgens werden een aantal organisatorische punten en het inhoudelijk deel van de middag geëvalueerd. De leden van de werkgroep waren unaniem van mening dat, wanneer bij een volgend te organiseren gebeuren weer een panel wordt ingezet, daar een andere invulling aan moet worden gegeven. De panelleden hadden zelf hun stelling geformuleerd waardoor de discussie niet helemaal paste in de sfeer van de debat-manifestatie. Minister Koolmees was maar kort aanwezig. Lang genoeg om de standpunten en wensen van gezamenlijke organisaties aan te horen, maar te kort om een relevante discussie aan te gaan met de mensen in de zaal. De schriftelijke vragen van de aanwezigen zijn aan de panelleden en de minister doorgestuurd.

Het is jammer dat de voor dinsdagavond 27 november geplande “bijpraatsessie” in Nieuwspoort (als follow-up van de Debatmanifestatie) niet kon doorgaan omdat diezelfde avond in de Tweede Kamer het debat plaatsvond over het mislukken van het pensioenoverleg. Een debat wat overigens kwalitatief behoorlijk te wensen overliet. Toch kon een aantal vertegenwoordigers van de seniorenorganisaties die het debat bijwoonden, in de wandelgangen nog even contact maken met een paar Kamerleden om een aantal gezichtspunten over te brengen.

Minister Koolmees heeft gezegd dat hij over pensioenen wil blijven praten met oud en jong. De vraag is echter wat hij met die “discussie” doet. Blijft het bij alleen luisteren of gaat hij daadwerkelijk iets doen met de aangereikte suggesties? Het feit dat werkgevers en vakbonden niet willen dat de gepensioneerden meepraten en dat de SER gepensioneerden liever niet ziet aanschuiven in de commissies, maakt de dialoog er ook niet eenvoudiger op.

Wat kunnen wij als seniorenorganisaties doen om onze betekenis bij de politiek verder te versterken en uit te bouwen? Wij gaan in elk geval door met het op een discrete wijze beïnvloeden van onze netwerken. En wij willen een vervolg geven aan de debat-manifestatie om in Den Haag de druk op de ketel te houden. Daarom gaat de werkgroep, ook met het oog op de aanstaande verkiezingen voor de Provinciale Staten van maart 2019, in februari een volgende actie organiseren. Zij komt daarvoor medio januari weer bijeen om de inhoud van een nieuwe campagne te bespreken. Zodra daarover meer bekend is, zullen wij u berichten.

 

Het jaar 2018 en zorg, welzijn en wonen.

2018 is een opmerkelijk jaar geworden voor de ouderen in Nederland.  Dat is mede veroorzaakt door het ministerieel trio op het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Allereerst kwam Minister Hugo de Jonge begin van dit jaar met het Pact voor de Ouderenzorg. Hij presteerde het om in korte tijd op het ministerie een groep ambtenaren te motiveren om dit te omarmen en in Nederland 200 organisaties, waaronder alle seniorenorganisaties, te motiveren om dit Pact te onderschrijven. Er kwamen 3 adviezen uit: Thuis in het Verpleeghuis, Langer Thuis en Eén tegen Eenzaamheid. Deze adviezen moeten in 2019 verder geïmplementeerd worden met medewerking van de 200 organisaties die dit Pact hebben ondertekend.

Daarnaast werd door hem de Raad van Ouderen ingesteld die namens alle ouderen hem gaat adviseren in het te voeren beleid. Ook NVOG/KNVG hebben een lid mogen voordragen. Zij zijn onlangs aan het werk gegaan. In 2019 zal moeten blijken of wij met zijn allen daarvan ook de vruchten gaan plukken.

Zijn collega Bruno Bruins deed ook van zich spreken. Al jaren is in discussie dat de organisatie van de curatieve zorg moet veranderen wil de curatieve zorg betaalbaar en toegankelijk blijven. Reeds 4 jaar geleden is hierover een advies aan de regering uitgebracht, echter het vorige kabinet heeft het in de la laten liggen. Hij vatte de koe bij de horens en verlaagde het budget van de ziekenhuizen mede ten voordele van bv. de huisartsen.  Hij maakte wel een foutje om niet direct in te grijpen in het faillissement van twee ziekenhuizen, maar het paste wel in zijn beleid van verandering van de organisatie van de ziekenhuizen om daardoor kostenstijgingen te voorkomen. Daarbij mag de patiënt echter niet de dupe worden en dat heeft het ook opgepakt.

Staatssecretaris Paul Blokhuis werkte aan het nationale preventieplan dat in dit najaar is verschenen. Een gezondere bevolking maakt minder zorgkosten en dus kan de zorg in Nederland daardoor wellicht goedkoper of behoeft in ieder geval niet duurder te worden.

Helaas heeft de regering weinig activiteiten laten zien op het terrein van wonen voor ouderen, men laat dit aan de gemeenten over. Daar moeten wij nog eens goed in gaan duiken, dat is niet gemakkelijk.  Ook de inspanningen die het langer thuis wonen van ouderen met zich meebrengen en de vermindering van eenzaamheid van ouderen zijn zaken die vooral op gemeentelijk niveau, moeten worden opgelost.  Gemeenten zullen hiervoor voldoende geëquipeerd moeten worden. Dat zal wel onze aandacht hebben.

Deze activiteiten van het ministerieel trio geeft ons een goede basis voor onze activiteiten in 2019. De leden van de commissie Zorg, Welzijn en Wonen NVOG/KNVG  zullen daar in het komend jaar ook hun best voor doen.

Wij wensen een ieder die dit leest goede kerstdagen en een gelukkig en gezond 2019.

Namens de leden van de commissie

Joop Blom, voorzitter

 

Dit is de laatste nieuwsbrief van dit jaar. De volgende nieuwsbrief verschijnt              vrijdag 11 januari 2019